Khotbah Ulangan 24: 17-18 Hidup Rukun dengan Sesama
Minggu 21 Set. Trinitatis; 24 Oktober 2021
24:17 Janganlah engkau memperkosa hak orang asing dan anak yatim; juga janganlah engkau mengambil pakaian seorang janda menjadi gadai.
24:18 Haruslah kauingat, bahwa engkau pun dahulu budak di Mesir dan engkau ditebus TUHAN, Allahmu, dari sana; itulah sebabnya aku memerintahkan engkau melakukan hal ini.
Manghaholongi
Debata sian nasa roha, sian nasa ateate dohot sian nasa gogo (Ul. 6: 5), i do
patik na tung tangkas dipasahat Debata tu bangso na pinaluaNa sian parhatobanan
Misir. Ummarga do i sian sude uhum dohot aturan na adong di bangso ni Debata.
Hataridaan ni pangulahonon nasida di holong ni roha tu angka dongan jolma, na
patar tarida di pambahenan. Ndang holan di hata manang di roha, alai ingkon
tarida marhite pambahenan. Ala nunga jumolo Debata patuduhon holong ni rohaNa
tu nasida nang uju di pardalanan marhite na mangalehon manna dohot lote.
Dunghon i molo mardalan nasida arian tarida ombun mardalan di borngin i tarida
dila ni api na marsinondang. Sian i taida ma tung holan asi dohot holong ni
roha ni Debata do na jinalo nasida. Suang songon i do nang di partingkianta
sinuaeng on, dijou do hita asa tangkas patuduhon holong ni roha i. Ala Debata
sandiri nunga jumolo manghaholongi hita, pola dilehon AnakNa na sasadai tu
hita, i ma Jesus Kristus. Alani dalanta mandok mauliate di panobusion ni Debata
siulahononta i ma holong ni roha tu saluhut halak. Ndang boi dohononta: holan
tu Debata ma holong rohangku, anggo dongan jolma ndang pola ringkot. Ndang boi
songon i, ingkon dohot ma manghaholongi dongan jolma. Dongan jolma lapatanna
ndang holan na tinanda, sahuria, samarga, sahoum. Dongan jolma i ma sude rumang
ni halak na ingkon haholonganta, tarlumobi angka na ringkot siurupan.
Tongon do nuaeng si Musa dohot
bangso Israel marsaro di adaran ni Moab, martopihon batang aek Jordan, tondong
ni Jeriko (5 Mus. 1:5). Dison ma si Musa mangujungi angka panghataionna tu
saluhut bangso Israel, andorang so borhat bangso i manaripari batang aek Jordan
laho bongot tu tano na pinarbagabaga i, i ma Tano Kanaan. Tontu dung sahat nasida tu tano Kanaan, boi do
masa parasingan di parngoluan siganup ari, adong na gabe halak na mora adong
muse do halak na pogos, boi do muse gabe adong perbedaan status sosial, jala
ingkon tagamon adong do halak dagang na maringanan raphon nasida di tano
Kanaan. Alani do di turpuk tangkas dipaingot si Musa nasida asa tongtong
manghaholongi dongan jolma. Hurang lobi opat ratus taon lelengna bangso Israel
di parhatoban halak Misir. Dimulana i dung sahat nasida di Misir hira bangso na
terhormat do nasida, alai dung mate si Josep jala dung marganti generasi ni
raja Parao, mangae ma nasida ala pambahenan na mansai koras menindas bangso i.
Debata do na paluahon nasida sian parhatobanon i. Ndang mampu hian nasida laho
mangalo raja Parao dohot angka paranganna. I do na niondolhononna di ayat 18:
“ingkon paingotingoton ni roham”. Pandohan “ingkon” patuduhon sada bentuk
kewajiban na ingkon diulahon salelengna. Ingkon tongtong suan jala mangolu
dibagasan rohanasida nasa pambahenan ni Debata na paluahon nasida sian Misir
jala ingkon baritahononnasida do i secara turun temurun. Asa marhite i gabe
adong panandaion diri na hatoban manang halak dagang do nasida najolo di Misir
na manaon na hansit siang angka na marhuaso. Asa dung sahat nasida di tano na
pinarbaga ni Debata unang ma nian diulahon nasida songon na binahen ni halak
Misir. Alani do pandohan parpudi di ayat 18 “alani do umbahen hudokhon ho
mangulahon si songon i” laho mangondolhon songon dia na tama nasida patuduhon
hataridaan ni pangoloion tu Debata. Angka dia ma i na ingkon ulahonon ni bangso
i dung sahat di tano Kanaan?
Parjolo, ndang
jadi papeol uhum tu halak dagang. Ise ma na nidokna halak dagang? I ma angka
jolma na ro sian duru ni halak Israel di hatiha i. Angka jolma naung maringanan
hian di dapot nasida di tano Kanaan, dohot angka bangso na marlao ro tu luat
nasida. Naeng ma sintong uhum tu nasida. Unang ala halak na asing manang ala so
samarga dohot nasida gabe peol uhum tu nasida. Manang marlomolomo. Uhum ingkon
gabe hataridaan ni holong ni roha tu dongan. Uhum unang laho mangalului pangomoan
tu dirina sandiri. Alai ingkon tangkas paluahon halak dagang. Somalna halak
dagang sai marsigantung do tu penduduk asli, na mian di luat i. Gariada gabe
dongan sabangso nasida ma i dirajumi. Ingkon las do roha molo tamba dongan.
Didok halak Batak: “dongan do hatotogar” lapatanna molo godang donganta boi do
i gabe manambai semangat di hita. Unang manamba alo manang musu alai ingkon
manambai dongan.
Paduahon
mangondihon angka dakdanak na so marama. On do sada na naeng ulahonon nasida. Boasa
ndang dohot na so marina? Ala uhum di tongatonga ni bangso Israel, ama do na
masuk etongan manang bilangan ni parbangsoon. Molo disi ama i, dietong ma hot
parbangsoonna. Sipata pis do mata marnida angka na so marama di hatiha i, i do
umbahen diondolhon tu angka na so marama. On ma angka dakdanak na so adong
pangalualuanna ia so holan pangurupion ni angka na marholong ni roha. Manarihon
angka dakdanak marlapatan paturehon generasi nasida tu tingki na aneng ro. Molo
so radot laho paulihon ngolu ni dakdanak tagamon ma terancam masa depan ni
parbangsoon. Ai ndang adong jolma na migor magodang, alai sian dakdanak do. Uju
metmet do hau i boi sihorsihoran, molo dung balga rumpak do i, ninna di umpasa
ni halak Batak. Martudutudu do pandoha i asa manarihon angka dakdanak, sian na
metmet do nasida ajaranta, anggo dung balga mangalo nama i.
Patoluhon,
ndang jadi buatonmu ulos ni parompuan na mabalu bahen singkoram (jaminan). Di
tongatonga ni bangso Israel adong do tradisi manggadehon ulosna manogot jala
manobus botari asa adong hepeng pangkeonna. Marhite na manggadehon ulos na i
arian, nunga boi pangkeonna hepeng i gabe modal mangalului ngolu. Dingolu
parbangsoon ni halak Israel di turpuk on, angka na mabalu dohot angka na sopot
so marama marsigantung tu halak na marasi roha do i. Jadi asa boi nasida
mangolu tontu ingkon siurupan do nasida, i do umbahen didok unang mambuat ulos
ni na mabalu bahen singkoram (jaminan). Ala ibana sandiri na ma na manarihon
angka ianakhonna, ingkon tangkas do nasida diurupi tanpa mambuat ulosna songon
jaminan. Ingkon ungkap do huria marnida angka na mabalu di tongatonga nasida.
Nian marasing do na masa tu na mabalu di turpuk on dohot na masa di tingki
nuaeng. Ndang boi tarpatudos i. Alai na naeng dohonon, ingkon ungka
simalolongta mangurupi angka na mabalu na mangharingkothon pangurupion sian
hita.
Alani ndang
jadi leas roha marnida angka na pogos, na lea, na gale, na dangol, na martihas,
na anturaparon dohot lang angka na asing. Siurupanta do nasida songon
hataridaan ni holong ni rohanta na sian Debata. Aha ma na boi sibahenonta tu
nasida dalan patuduhon holong ni roha, tapatupa ma i.
Post a Comment for "Khotbah Ulangan 24: 17-18 Hidup Rukun dengan Sesama"